Als beginnende cellist (bijna 3 jaar spel) is één van de uitdagingen om zuiver te spelen. Heeft iemand tips hoe ik de tonen kan leren herkennen op basis van gehoor? Dat kan ik nu namelijk niet. De cello is het eerste muziekinstrument dat ik bespeel. Ik heb geen referentie. Mijn docente adviseert om de toon mee te zingen, maar mijn stem laat me in de steek. Tips zijn erg welkom!
Welkom, beginnende cellist... De tonen herkennen en zuiver spelen zijn nog twee verschillende zaken. Er zijn een aantal manieren om beter zuiver te leren spelen. Toonladders langzaam spelen eventueel ook meespelen met een ander instrument of een opname. Je kunt ook op je telefoon de grondnoot (drone) laten klinken, eerst het majeur akkoord spelen, en dan de toonladder. Partijen eerst unisono spelen met je docent, en daarna in twee stemmen. Uiteindelijk is het natuurlijk belangrijk dat je de noot in je hoofd krijgt, en als dat niet te spannend is de noot te zingen.
Het is mij niet geheel duidelijk wat hier bedoeld wordt. Gaat het er om te weten wélke noot (naam) gespeeld wordt? Of in vergelijking met een pianotoets? Of gaat het om het notenschrift en de benoeming van de noot?
Dag beginnende cellist, Je staat aan 't begin van een leerproces. Heb geduld met jezelf! Het lijkt erop of je bedoelt dat je een absoluut gehoor zou willen hebben en dat je dat wilt ontwikkelen. Maar dat gaat zomaar niet. Ik denk dat het proces al begint bij de manier waarop je je cello stemt. Een stemapparaatje moet je dan niet willen gebruiken om elke snaar te stemmen. Je stemt dan dus de a met je stemapparaat en daarna leg je die weg. De rest stem je dan volgens een werkwijze die je docent je het beste kan aanleren (via fluittonen). Je gebruikt thuis dan alleen nog je stemapparaat om te controleren of je goed hebt gestemd. De luisteroefening die je deze methode oplevert, helpt je heel goed op weg. Ik heb zelf als tiener ooit een jaar op zolder zitten oefenen op een viool uit 't eerste deel van Crickboom. Had alleen een stemvork. Ik had geen les. Na ongeveer een jaar heb ik het laten horen aan een violist, die mij subiet les aanbood. Hij snapte niet hoe het kon dat ik alles zuiver speelde (met alleen een foute strijktechniek). Intussen had ik een absoluut gehoor ontwikkeld in die mate, dat ik blindelings werkelijk élke toon op de piano juist kon benoemen (ook de zwarte toetsen in de uithoeken van het klavier!).Ik ben uiteindelijk niet op vioolles gegaan en het blijkt dan ook dat na een decennium geen muziek kunnen maken dat absolute gehoor ook niet meer is wat het was. Daarna heb ik gemerkt hoe lui je wordt van zo'n stemapparaatje, heb dan ook de andere techniek geleerd van het stemmen met alleen de aangegeven a. En wat betreft hulp bij zuiver spelen van oefeningen: Wat ik zelf heb gedaan als hulpmiddel, was installeren van een gratis notenschrijfprogramma (musescore, maar ik had eerst nog een gratis programma finale notepad). Ik voerde dan de noten in van iets dat ik wilde oefenen en dan kon ik dus meespelen. In die programma's kun je het tempo van afspelen aanpassen. En als je het volume van afspelen nog hoger wilt zetten om niet met je eigen spel te overstemmen, dan sluit je je laptop of PC aan op een acoustische versterker. Ja joh, dat heb ik ook allemaal zitten 'uitvogelen'. Het helpt wél! Ik weet ook van iemand die naast celloles (ook een beginner) op zangles was gegaan. Deze had eigenlijk het idee dat-ie niet kon zingen, maar dat pakte toch anders uit. Verrassing dus! Met een geoefende stem ging het met cello leren spelen dus ook beter en een geoefende stem is niet per definitie gelijk aan die van een operazanger of andere professional! Hopelijk heb je wat aan mijn bijdrage. In ieder geval vooral veel plezier met het verder ontwikkelen van je gehoor en je cellospel! Volgend jaar hemelvaartweekend is er weer en Dordt in Cello in Dordrecht. Ik ben hier als beginner na een paar jaar celloles ook gaan meedoen en sindsdien kom ik er elke editie terug. Je krijgt groepslessen van docenten die je anders nooit had gehad (tot Pieter Wispelwey aan toe) en werkt toe naar een uitvoering op de slotdag. Je wordt daar ingedeeld naar niveau (die je zelf aangeeft bij aanmelding). Elke keer vorderde ik met de anderen uit de groep die ook bleven komen en stimuleerden elkaar zo ook om verder te gaan. Intussen kun je ook uitvoeringen van diverse solisten bezoeken op zo ongeveer alle tijdstippen van de dag. Geweldige sfeer daar ook, gewoon een aanrader!!!
Dank voor je reactie. Ik ga wat doen met je tips. Mijn docent stimuleert om mee te zingen. Meezingen met een mannenstem gaat mij redelijk goed af. Maar de juiste toon zingen vind ik een uitdaging.
Beste Oosterhof, het gaat om het trainen van mijn gehoor zodat ik kan bepalen of ik de goede toon speel en al dan niet moet corrigeren. Solfège training zal het antwoord zijn. Ik ben opzoek gegaan naar oefeningen en apps om te oefenen.
In de eerste post werd de vraag gesteld hoe tonen herkend kunnen worden op basis van gehoor. Een aantal reacties verder begrijp ik dat het er om gaat hoe het muzikaal gehoor ontwikkeld kan worden. Dat is naar mijn mening toch even iets anders. Een toon herkennen die iemand willekeurig op de piano aanslaat heeft niet zo zeer te maken met het muzikale gehoor, maar veel eerder om te ontdekken of de frequentie herkend wordt en er achter te komen of er een absoluut gehoor aanwezig is. Dat is ook wat Marcelita aanhaalt en beschrijft. Een instrument kunnen stemmen enkel aan de hand van een referentietoon -veelal de A (440Hz)- vereist het vermogen een reine kwint te kunnen herkennen. Sommige mensen lukt dat niet, ze weten dan niet of de toon hoger of lager moet om de reine stemming te bereiken. Als dat maanden gaat duren kan men zich afvragen of een strijkinstrument dan wel het geschikte instrument is. Bij een toetsinstrument (piano, orgel, clavecimbel) liggen de tonen als het ware klaar en behoeven enkel geactiveerd te worden: kwestie van indrukken op het juiste moment en de juiste duur. Het muzikaal gehoor moet ontwikkeld worden. Bij solfège gaat het er meer om bepaalde intervallen, waaronder ook de moeilijkere, te kunnen herkennen en (na) te kunnen zingen. Ook dat gaat niet zonder een bepaald niveau van muzikaal gehoor ontwikkeld te hebben.
